Veelgestelde vragen
Deelname aan een wetenschappelijk onderzoek is geheel vrijwillig. U hoeft pas te beslissen of u deelneemt, nadat u begrijpt waarvoor het onderzoek bedoeld is, welke risico´s en welke voordelen u bij deelname kunt hebben. Daarom staan hieronder antwoorden op veelgestelde vragen rondom het onderzoek. Als u wilt deelnemen aan het onderzoek, kunt u de tijd nemen om deze zaken door te nemen en te bespreken met familie en vrienden. U kunt ook altijd uw (huis) arts om advies vragen. Ook is er een onafhankelijke arts bereikbaar die niet bij het onderzoek betrokken is. Onderstaande informatie kunt u ook op papier krijgen van uw arts.
+ Wie wordt gevraagd om aan dit onderzoek mee te doen?
U wordt gevraagd voor dit onderzoek als u wordt behandeld voor hart- en vaatziekten, in dit geval voor de vaten rondom het hart. Dit zijn de zogenaamde kransslagvaten. Dit wordt ook wel stabiel kransslaglijden of stabiel coronairlijden genoemd. Ondanks uw huidige behandeling heeft u een groter risico op een hartinfarct of herseninfarct (beroerte), vergeleken met een gezonde leeftijdgenoot.
+ Wat is het doel van het onderzoek?
Het doel van het LoDoCo2 onderzoek is na te gaan of een lage dosis colchicine (1 maal daags 0,5 mg) het risico verlaagt op het krijgen van een hartinfarct of herseninfarct (beroerte) bij patiënten die net als u stabiel coronairlijden hebben.
+ Welke behandeling wordt er getest?
In dit onderzoek wordt het middel colchicine getest. Colchicine is een oud ontstekingsremmend medicijn dat uit de herfsttijloos (een krokus-achtige plant) komt. Het wordt al jaren gebruikt voor aandoeningen waarbij ontstekingen een rol spelen, zoals jicht, familiaire mediterrane koorts en ontsteking van het hartzakje (pericarditis).
Het is bekend dat ontstekingsprocessen ook een belangrijke rol spelen bij dichtslibben van de bloedvaten, wat kan leiden tot een hart- of herseninfarct (beroerte). Daarom is al onderzoek uitgevoerd naar het effect van colchicine bij patiënten met hart- en vaatziekten. Het bleek dat de patiënten die colchicine gebruikten veel minder complicaties van hart- en vaatziekten hadden. Dit onderzoek is uitgevoerd in een kleine groep. Om definitief te bewijzen of colchicine gezondheidswinst oplevert moet dit onderzoek nu uitgevoerd worden in een grote groep patiënten met hart- en vaatziekten. Dit onderzoek is dus geen onderzoek naar een ‘nieuw medicijn’, maar een onderzoek naar het effect van een ‘oud medicijn’ op een andere ziekte.
+ Waar wordt het onderzoek uitgevoerd?
Aan het onderzoek zal worden deelgenomen door ongeveer 4230 patiënten in Australië en Nederland met, net zoals u, aangedane kransvaten rond het hart (‘stabiel coronairlijden’).
+ Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd?
Het onderzoek is zo opgesteld dat de helft van alle patiënten het geneesmiddel colchicine krijgt en de andere helft van de patiënten een placebotablet (zonder colchicine). Dit onderzoek is ‘dubbelblind’ ontworpen. Dit betekent dat zowel u als patiënt als uw arts niet weet wat u gaat slikken omdat de pillen (colchicine en placebo) er hetzelfde uitzien. De reden dat zowel u als uw arts niet weet wat u gebruikt is dat op die manier een eerlijke vergelijking kan plaatsvinden. Verder krijgt u gewoon de behandeling, zoals door uw cardioloog voorgeschreven.
Als u mee wilt doen aan het LoDoCo2 onderzoek zult u eerst 30 dagen colchicine op proef krijgen. Het is bekend dat een gedeelte (tot 10%) van de patiënten last krijgt van maag-darmklachten na het slikken van colchicine en als u die hebt kunt u beter niet deelnemen aan dit onderzoek. Als u geen last van maag-darmklachten heeft in die maand, dan kunt u meedoen aan het onderzoek.
Na de 30 dagen proef wordt u dan ‘gerandomiseerd’. Met loting (zoals met het opgooien van een muntstuk) wordt bepaald of de pil die u krijgt colchicine of placebo bevat. U hebt dus 50% kans te worden behandeld met colchicine en 50% kans te worden behandeld met placebo. U krijgt onderzoeksmedicatie mee voor een langere periode. Deze moet u elke dag ’s ochtends met een beetje water innemen. Na 6 maanden zien we u graag terug om te vragen hoe het met u en uw gezondheid gaat. U krijgt dan nieuwe medicatie mee voor de volgende periode. Ook zullen we aan u bij elke visite een vragenlijst voorleggen over uw kwaliteit van leven, de zogenaamde ‘EQ-5D-5L’ vragenlijst. Dit is een vragenlijst met 5 korte vragen die veel gebruikt wordt in onderzoek. De verwachting is dat het onderzoek maximaal 3 jaar zal duren, afhankelijk van wanneer u start. U komt tijdens het onderzoek elk half jaar op controle; dit kan gecombineerd worden met andere afspraken die u al in het ziekenhuis heeft.
+ Wat zijn mijn verantwoordelijkheden als ik aan dit onderzoek deelneem?
Dit medisch onderzoek kan niet zonder uw hulp plaats vinden. Om de onderzoeksvraag goed te kunnen beantwoorden is het van belang de juiste informatie te hebben over uw aandoeningen, behandelingen en gebruik van andere medicijnen omdat die van invloed op de uitkomst van het onderzoek kunnen zijn.
Als u ervoor kiest aan dit onderzoek deel te nemen, is het belangrijk dat u deze informatie verstrekt. Vertel de onderzoeksarts of -verpleegkundige over geneesmiddelen die u gebruikt of wilt gebruiken en meld het gedurende het gehele onderzoek als er iets onverwachts met uw gezondheid gebeurt.
Het is belangrijk dat u uw onderzoeksarts zo snel mogelijk inlicht over eventuele ziekenhuisopnames of bezoeken aan de afdeling Spoedeisende Hulp. Als u een andere arts bezoekt of naar het ziekenhuis moet, is het belangrijk om die artsen te laten weten dat u aan een wetenschappelijk onderzoek meedoet en onderzoeksmedicatie gebruikt. U krijgt een informatiekaartje over dit onderzoek mee dat u aan een andere arts of verpleegkundige kan laten zien.
Nadat u met het innemen van de onderzoeksmedicatie bent begonnen, is het belangrijk deze zoals voorgeschreven te blijven innemen. U mag altijd stoppen met het slikken van de onderzoeksmedicatie, maar wel in overleg met de onderzoeksarts.
+ Zijn er andere behandelingsopties dan colchicine?
Voor de behandeling van ontstekingsprocessen in de bloedvaten van patiënten met coronairlijden zijn nog geen medicijnen beschikbaar. Wel zijn er medicijnen die op andere onderdelen van de ziekte aangrijpen. Deze kunt u gewoon blijven gebruiken. Als u niet wilt deelnemen krijgt u van uw arts de voor u geschikte behandeling, inclusief de nodige medicijnen.
+ Wat zijn de risico´s en ongemakken in verband met deelname aan dit onderzoek?
Colchicine is een middel dat al lange tijd gebruikt wordt voor andere ziektebeelden, waarvan jicht de belangrijkste is. Daarom zijn de werking en bijwerkingen goed bekend bij huisartsen, specialisten en apothekers. Bijwerkingen treden vooral op bij mensen die hoge doseringen colchicine gebruiken of die een verminderde nierfunctie hebben. In het onderzoek wordt daarom de laagste dosering colchicine gebruikt (0,5mg per dag) en worden alleen mensen met een goede nierfunctie gevraagd deel te nemen. Colchicine is al eerder onderzocht bij mensen die net als u stabiel coronairlijden hebben (het eerste LoDoCo – onderzoek). Er hebben zich toen geen ernstige bijwerkingen voorgedaan.
De bijwerkingen die het meest gezien worden bij het gebruik van colchicine zijn maag-darmklachten zoals misselijkheid, braken, buikkrampen en diarree. Bijwerkingen kunnen zich ook uiten als een branderig gevoel in de mond of keel. Dit komt vaak voor (1 op de 10 tot 1 op de 100 patiënten kan de bijwerking ondervinden), maar lang niet iedereen heeft er dus last van.
Een bijwerking die is beschreven bij (hoge) dosering colchicine is spierpijn met daarbij vermoeidheid. Heel soms krijgen mensen hierbij een donkere verkleuring van de urine. In zeldzame gevallen zijn bij hoge doseringen afwijkingen in de rode en witte bloedcellen gevonden. Klachten die u hiervan kunt krijgen zijn hoge koorts of terugkerende infecties. Er zijn ook mensen die hebben gemeld dat ze last hadden van haaruitval.
Omdat de meeste mensen die last hadden van bijwerkingen hoge doseringen colchicine gebruikten is het belangrijk niet meer van de studiemedicatie te nemen dan is voorgeschreven (eenmaal per dag 1 tablet). Als u een keer het tablet vergeten bent kunt u het tablet dezelfde dag alsnog innemen. Anders kunt u de volgende dag gewoon verder gaan.
Op basis van klachten of mogelijke bijwerkingen is niet altijd op te maken of u colchicine of placebo slikt.
+ Hoe weet ik of ik last heb van een bijwerking en wat moet ik dan doen?
U krijgt van de onderzoekers uitgebreide informatie over het onderzoek en een bijsluiter waarin bijwerkingen van colchicine staan vermeld. Ook zullen de onderzoekers uw huisarts en uw apotheek op de hoogte stellen van uw deelname aan het onderzoek zodat zij weten dat u studiemedicatie gebruikt. Als u last krijgt van klachten zoals beschreven in dit document of in de bijsluiter die u tijdens het onderzoek krijgt mag u altijd bellen met het onderzoeksteam in het ziekenhuis. Zij zullen dan met u overleggen wat u het beste kunt doen.
Belangrijk is te weten dat het effect van colchicine verandert en bijwerkingen vaker optreden als de nierfunctie niet goed is. U wordt alleen gevraagd deel te nemen aan het onderzoek als uw nieren normaal werken. Dit is van te voren al gecontroleerd met bloedonderzoek. Als uw arts vermoedt dat uw nierfunctie gedurende het onderzoek achteruit gaat (bijvoorbeeld door diarree of door het gebruik van andere medicatie) zal de nierfunctie opnieuw gecontroleerd worden. Indien de achteruitgang van de nierfunctie niet verholpen kan worden, moet de studiemedicatie mogelijk gestaakt worden. Deelname aan het onderzoek is wel mogelijk als u ooit last heeft gehad van de nieren (bijvoorbeeld ontstekingen of nierstenen) of de nierfunctie ooit slecht is geweest maar nu weer hersteld is.
+ Kan de studiemedicatie gecombineerd worden met andere middelen?
Indien u het antibioticum claritromycine of erythromycine gebruiken moet, dient u de studiemedicatie tijdelijk te staken. U wordt gevraagd om dan ook direct contact op te nemen met het onderzoeksteam. Uw huisarts en apotheker weten hiervan. Claritromycine wordt voorgeschreven voor onder andere bepaalde longontstekingen, huidontstekingen, infecties van de geslachtsorganen (chlamydia) en bepaalde maagbacteriën (samen met maagbeschermers).
Ook het gebruik van antischimmelmiddelen (ketoconazol, itraconazol, voriconazol), het gebruik van medicatie tegen HIV (ritonavir, iopinavir, tipranavir, atazanavir, darunavir, indinavir, saquinavir en cobicistat) en het middel cyclosporine (vooral gebruikt bij niertransplantaties) kan niet samen met de studiemedicatie. Dit gaat ook op voor het middel verapamil, dat gebruikt wordt voor sommige hartritmestoornissen. Indien u deze middelen tijdelijk gebruikt dient u de studiemedicatie te staken. Als u deze middelen standaard gebruik kunt u beter niet mee doen met het onderzoek.
Mensen met een slechte nierfunctie en hoge dosering colchicine die ook cholesterolverlagende middelen gebruiken (middelen die eindigen op “-statine”) kunnen last van spierpijn krijgen. Hoewel de dosering colchicine in dit onderzoek laag is en u alleen kan meedoen als de nieren goed werken kan het toch zijn dat u vermoedt dat u hier last van heeft. U dient onverklaarde spierpijn of spierzwakte direct te melden. Dit kan snel opkomende spierpijn zijn en gaat soms gepaard met minder plassen of een donkerbruine verkleuring van de urine (‘myopathie’).
+ Kan de studiemedicatie gecombineerd worden met al het eten en drinken?
Overmatig alcoholgebruik kan de werking van de lever verminderen, en dit kan leiden tot een verminderde afbraak van colchicine. Het nuttigen van grote aantallen grapefruits of grapefruitsap kan ook invloed hebben op de functie van de lever. Omdat de dosering colchicine die gebruikt wordt in het onderzoek laag is, wordt van grapefruitinname geen problemen verwacht.
+ Wat zijn bijwerkingen tijdens een zwangerschap?
Het is belangrijk dat u tijdens deelname aan dit onderzoek niet zwanger wordt. Colchicine mag niet gebruikt worden door zwangere vrouwen. Als u zwanger kunt worden, zal de onderzoeksarts aanvaardbare anticonceptiemethodes met u bespreken. Als u tijdens deelname aan het onderzoek zwanger wordt, dient u in overleg met de onderzoeksarts direct te stoppen met de onderzoeksmedicatie
+ Wat zijn de voor- of nadelen van deelname aan dit onderzoek?
Deelname aan dit onderzoek levert geen rechtstreeks voordeel voor u op. Uw deelname aan dit onderzoek draagt bij aan de medische kennis over het effect van een middel (colchicine) dat ontstekingen remt op het krijgen van hart- en vaatziekten bij patiënten zoals u. In de toekomst kunnen u en andere mensen met een vergelijkbare aandoening profiteren van de kennis die via dit onderzoek is opgedaan. Op een vergelijkbare manier zijn in het verleden alle nieuwe medicijnen onderzocht (zoals recent nieuwe bloedverdunners en cholesterolverlagende middelen).
Een nadeel van het onderzoek is dat u naast uw gebruikelijke medicatie dus een extra tablet moet slikken. Daarnaast kan het zijn dat u tijdens de start fase last krijgt van maag- darmklachten als bijwerking van colchicine. U kunt dan stoppen met het gebruik van colchicine. Als u deelneemt aan dit onderzoek zal een bezoek aan het ziekenhuis iets meer tijd kosten dan een normale visite en komt u ieder half jaar op controlebezoek.
+ Wat als ik niet wil deelnemen aan het onderzoek?
Uw deelname aan dit onderzoek is vrijwillig. U kunt er op elk moment voor kiezen uw deelname stop te zetten, zonder dit te hoeven uitleggen. Uw beslissing niet deel te nemen of u uit het onderzoek terug te trekken zal geen nadelige gevolgen hebben. Als u besluit niet deel te nemen of u terug te trekken, zult u de standaardzorg voor uw aandoening krijgen.
Als u besluit met het innemen van de onderzoeksmedicatie te stoppen, wordt u verzocht contact op te nemen met uw onderzoeksarts. De informatie over de gezondheid van deelnemers die stoppen met medicijnen is van groot belang om een eerlijk beeld van een nieuwe behandeling te krijgen. Daarom zal, indien u stopt met de inname van de medicijnen, aan u gevraagd worden of en hoe we u mogen volgen gedurende de rest van het onderzoek, om uw gegevens te kunnen verzamelen. Uw medische dossiers zullen altijd vertrouwelijk worden behandeld en er wordt alleen gekeken naar zaken die relevant zijn voor het onderzoek.
De onderzoeksarts of -verpleegkundige zal u of uw wettige vertegenwoordiger inlichten over nieuwe informatie die tijdens het onderzoek beschikbaar komt, die van invloed kan zijn op uw beslissing om uw deelname aan dit onderzoek voort te zetten. Ook kan uw arts op grond van nieuwe informatie van mening zijn dat het beter voor u is om u uit het onderzoek terug te trekken. In dit geval zal hij/zij de redenen hiervoor geven en uw verdere medische zorg regelen.
+ Wat gebeurt er als het onderzoek is afgelopen?
Het onderzoek zelf duurt maximaal 3 jaar. Kort hierna (binnen een jaar) wordt verwacht dat alle gegevens verzameld zijn en de resultaten van het onderzoek duidelijk zullen zijn. Colchicine is al wel beschikbaar voor de patiënt, maar niet voor deze indicatie (behandeling van patiënten met coronairlijden). Na het onderzoek is het dus niet direct mogelijk om het middel voorgeschreven te krijgen. Als dit onderzoek positief is, is het doel colchicine ook voor deze indicatie te registreren. Het middel kan dan worden voorgeschreven door uw eigen arts. De resultaten van het onderzoek zullen gepresenteerd en gepubliceerd worden in wereldwijde vakbladen. U en uw (huis)arts zullen op de hoogte gebracht worden van de resultaten van het onderzoek en u krijgt nadien ook te horen of u colchicine of placebo heeft geslikt.
+ Zijn er kosten voor mij aan verbonden?
Er zijn geen extra kosten aan het onderzoek verbonden voor u. De onderzoeksmedicatie zal kosteloos aan u worden verstrekt. De deelname aan het onderzoek heeft geen invloed op uw eigen risico. U zult geen vergoeding krijgen voor het deelnemen aan het LoDoCo2 onderzoek.
Als u reiskosten maakt omdat u extra naar het ziekenhuis moet komen zal dit vergoed worden.
+ Moet ik de verzekering op de hoogte stellen?
U hoeft niet aan de verzekeraar mede te delen dat u deelneemt aan het onderzoek, ook niet als u tussentijds wisselt van verzekeraar. U hoeft niet zelf te betalen voor de studiemedicatie, of de bezoeken aan het ziekenhuis voor het onderzoek. Het onderzoek heeft geen invloed op uw maandelijkse polisbedrag of uw eigen risico. Mocht u onverhoopt ziek worden gedurende het onderzoek (ongeacht of dit wel of niet iets met het gebruik van de studiemedicatie te maken heeft) dan bent u gewoon verzekerd en krijgt u de gebruikelijke hulp. Ook als er zich complicaties voordoen van het onderzoek bent u gewoon verzekerd. U loopt geen financieel risico door deel te nemen aan het onderzoek.
+ Wat gebeurt er met mijn gegevens?
Door uw handtekening op dit formulier te zetten geeft u het onderzoekspersoneel toestemming informatie te verzamelen uit uw medisch dossier. Uw naam zal echter nergens worden gebruikt in het verdere onderzoek (het is dus anoniem). Er zullen alleen unieke onderzoeksnummers worden gebruikt om u te identificeren. De sleutel van de code van de unieke onderzoeksnummers ligt bij de onderzoeker. Alleen gecodeerde gegevens worden doorgegeven.
Alle persoonlijke informatie die verzameld wordt zal alleen worden gebruikt voor onderzoeksdoeleinden en het bevorderen van de medische wetenschap. Deze informatie zal vertrouwelijk worden bewaard en kan alleen worden ingezien door hiertoe bevoegd personeel. Alle papieren dossiers zullen worden opgeslagen in een afgesloten kantoor met beperkte toegang voor onderzoekspersoneel en elektronische dossiers zullen worden opgeslagen op een met een wachtwoord beveiligde server. Alleen wetenschappelijk onderzoekspersoneel, de monitor, en inspecteurs van (inter)nationale gezondheidsautoriteiten zoals EMA (European Medicines Agency) en IGZ (Inspectie voor de Gezondheidszorg) kunnen uw gegevens inzien. U hebt het recht om uw gegevens in te zien om de juistheid hiervan te controleren. Uw huisarts en uw apotheker zullen over uw deelname aan het onderzoek worden geïnformeerd.
Uw gegevens zullen alleen volledig geanonimiseerd gedurende 15 jaar in computerbestanden worden bewaard. Ze kunnen worden vrijgegeven aan overheidsinstanties (bijvoorbeeld aan IGZ of gezondheidsautoriteiten van de Europese Unie), andere ziekenhuizen of zorgprofessionals betrokken bij het onderzoek (inclusief ethische commissies), en zoals anderszins wettelijk toegestaan of voorgeschreven.
Resultaten van wetenschappelijke onderzoeken dienen te worden gepubliceerd om te verzekeren dat patiënten wereldwijd altijd van de best mogelijke zorg worden voorzien. Daarom zullen de resultaten van dit onderzoek worden gepresenteerd op wetenschappelijke congressen en/of worden gepubliceerd in tijdschriften.
+ Door wie is het onderzoek beoordeeld?
Het LoDoCo2 onderzoek is goedgekeurd door de medisch-ethische toetsingscommissie Medical Research Ethics Committees United (MEC-U) in Nieuwegein. Ook is toestemming voor uitvoering gegeven door de directie van uw ziekenhuis.